HPV testleri yanılabilir mi?

Herkese merhabalar!

Bugün size ‘HPV testleri yanılabilir mi?’ sorusunun cevabını vermek istiyorum. HPV (human papillomavirus) virüsü, rahim ağzı kanseri başta olmak üzere bazı tip kanserler ve vücudun çeşitli yerlerindeki siğillere neden olabilen bir virüstür. Günümüzde DNA’larına göre sınıflandırılmış 200’den fazla HPV virüsü tipi bulunmaktadır. Kanserlere neden olabilen HPV tipleri yüksek riskli tipler olarak adlandırılırlar ve 200 tipten 15 kadarı bu yüksek riskli gruba dahil edilmektedir. HPV virüsünün vücutta tespiti için çok hassas laboratuvar testleri kullanılmaktadır. Bu testler HPV virüsü DNA’sının aldığımız örnekte bulunup bulunmadığını araştırır. HPV testinin alınması için jinekolojide en sık kullandığımız yöntem rahim ağzından bir fırça ile sürüntü alarak yaptığımız incelemedir. Bu örnek alma işlemi rahim ağzı hücrelerinin mikroskop altında incelendiği smear testine çok benzerdir.

HPV testi sonuçlarını alan hastalarımızda, kimi zaman sonuçların güvenilirliği konusunda soru işaretleri oluşabilmektedir. Her laboratuvar testinde olduğu gibi, HPV testinde de çok az bir yanılma payı olabilir. Bu yanılma örnek alma süreci veya testin kendisinden kaynaklanabilir. Yanlış sonuçları iki şekilde sınıflandırabiliriz: yanlış pozitiflik veya yanlış negatiflik.

Yanlış pozitif sonuç denildiğinde, aslında HPV taşımayan birinde HPV var (pozitif) şeklinde bir sonuç raporlanması, veya gerçekte var olan HPV tipi değil başka bir tip olduğunun bildirilmesi akla gelmektedir. Günümüzdeki gelişmiş laboratuvar testleri ile HPV virüsü taşımayan birinde HPV saptanması ihtimali yok denecek kadar azdır. Ancak nadiren de olsa ileride kansere neden olmayacak bir HPV tipi çapraz reaksiyon dediğimiz bir test hatası nedeniyle yüksek riskli kabul edilebilir ve bu durumda hastamıza gereksiz müdahaleler yapılabilir. HPV tiplerinin kanser açısından en riskli olanları yüksek riskli HPV tipleri olarak adlandırılırlar. Bazı testler yüksek riskli tiplerle düşük riskli HPV tiplerine ortak olarak bakıp tek bir sonuç bildirebilirler. Bu durumda gerçekte kanser riski çok düşük olan bir hasta yüksek riskli olarak kabul edilebilir. Böyle durumların önüne geçmek için virüs tipini bize net olarak bildiren ve tipler arasında çapraz reaksiyon riski minimum olan testler tercih edilmelidir.

Yanlış negatif sonuç, aslında HPV virüsü taşımakta olan bir kişinin HPV testi sonucunun negatif çıkmasıdır. Bu durumun en olası nedenleri, rahim ağzından alınan sürüntünün yeterince hücre içermemesi veya örneğin laboratuvar incelemesine kadar saklandığı koşulların uygun olmamasıdır. Örneklerin doğru şekilde alınması ve laboratuvara doğru koşullarda iletilmesi biz hekimlerin sorumluluğundadır. Bu koşullara dikkat edildiğinde HPV taşıyan kişilerde HPV tespit edilememesi ihtimali çok çok düşüktür.

Özetleyecek olursak, HPV testleri günümüzde rahim ağzı kanserine neden olabilecek lezyonların erken tanısında kullanılan çok önemli ve çok hassas testlerdir. Farklı markalara ait testler farklı şekillerde HPV DNA incelemesi yaparlar. Her laboratuvar incelemesi gibi, bu testler de çok nadiren yanılabilir. Hastalarımıza yapılacak gereksiz müdahalelerin önlenebilmesi için en güvenilir testlerin kullanılması ve bunların doğru yorumlanarak hastalarımızın bilgilendirilmesi bizim sorumluluğumuzdadır.

Sağlıklı günler dilerim, sevgilerimle.

Prof.Dr. Eralp BAŞER